شاعر مرحوم امير حمزه شينواري

شاعر مرحوم امير حمزه شينواري

مرحوم امير حمزه شينوارى و او د مرحوم ملک مير باز خان اشرف خېل شينواري زوى دى ،چې پر (1907 ع ) کال د لنډي کوتل په خوزه خېلو کښې يې په يوې اسلامي درنې کورنۍ کښې سترګې غړولي دي .

لومړنۍ زده کړه يې د لواړګې په لومړني ښوونځي کښې پېل کړه او ورسره يې د دري او عربي ژبو د نحوې، صرف او فقهې مقدماتي کتابونه هم له استادانو زده کړل. بيا د پېښور په اسلاميه کالج کښې شامل شو. د درس تر څنګه به يې اردواشعار او نثرونه ليکل او د پېښور د پښتو اکاډمۍ مشر ( مولاناعبدالقادر) ته به يې ښودل .

دهغه په اشعارو کښې د خوشحال بابا ، عبدالرحمان بابا او حميدبابا، مير زاغالب او علامه اقبال الهامات هم ځليدلي دي، خو په پښتني ادب کښې، نوى اسلوب اوسبک لري.

حمزه بابا له تحصيل وروسته، د تورخم په سياسي اداره کښې، د پاسپورټ د څانگې مامور وټاکل شو او پلار يې د تورخم د اور گاډي د ادارې منتظم و؛ نو حمزه بابا هم د اورگاډي په اداره کښې سياره دنده واخستله او د هند گڼو ښارونو ته يې سفرونه وکړل . د بمبيي ښار ،چې د هنري فلمونو دجوړولو مرکز و ، لومړى يې دچويو فلمونه په جوړولو کښې فعاله ونډه واخيسته ، بيا يې په وياندو فلمونو کښې ، په 1941 کال کښې د ( ليلا مجنون ) ، ( پيغلې )، ( يوسف خان اوشهربانو ) او ( علاقه غير ) فلمونه سمبال کړل.

د حمزه بابا په زړه کښې به ، هميشه د تقوا او عرفان ډيوه بلېدله ، نو په 1931کال کښې ، چې د حيرت آباد او اجمير له سفره پېښور ته را ستون شو ، له سيد عبدالستار شاه (باچاجان) پيرڅخه يې ، د چشتيه تصوفي طريقې لاس نيوى وکړ او په 1937 کال کښې يې د خپل پير د نظر لاندې د (بزم ادب ټولنه ) او بيا يې د پښتو ( ولسي ادبي جرگه ) جوړه کړه .په ( 1940کښې حمزه بابا ، دستر متصوف عبدالرحمن بابا پر مزار پښتو مشاعرې پېل کړې ، له بلې خوا حمزه بابا داردو ژبې د ادبي هنري او عرفاني (اداره ادبيه) ټولنې بنيادي غړى هم و؛ نو ار دو ليکنې به يې په پښتو او پښتو آثار به يې په اردو ژبه کښې ژباړل .

سربېره پر دې ، حمزه بابا د لنډو او اوږ دو کيسو کتابونه ، مقالې او ډرامې په پښتو ژبه کښې وليکلې ، چې په ډله ييزو خپرونو کښې خپاره شوي دي.

همدغه راز حمزه بابا د ارواښاد بايزيد انصاري پير روښان د ادبي _عرفاني (رنسانس) او د ارواښاد خوشالخان خټک بابا د مبارزو د حماسي غورځنگ پېر تازه او ځلاندکړ؛نو د ادب دمشعل ،د غزل د بابا او د تصوف د لار ښود پر صفاتو وستايل شو .

حمزه بابا د ( نهج البلاغه ) ، ( ارمغان حجاز) او ( جاويد نامه ) پر کتابونو شرحې وليکلې ، چې د پېښور په (( پښتو اکاډمى )) او د کراچۍ په (( اقبال اکاډمۍ )) کښې‌ چاپ شوې او د هغه (1300) غزليات په څلورو ټو کونو کښې را ټولې شوې.

ارواښاد حمزه بابا د فطري ذکا، ذوق او نبوغ د لرلو له لامله   پر خپلې مورنۍ ژبه پښتو، اردو انگريزۍ، دري، او عربي ژبو پوره پوهيده . هغه په (1994ع) کال کښې د (87) کلونو پر عمر وفات شو اود لنډي کوتل په خپل کلي کښې خاورو ته سپارل شوى دى   .

ارواښاد حمزه بابا له (20) ډېر کتابونو نه ليکلي ، چې ځينې يې دادي:

ادبي او هنري آثار

د اشعارو کليات .

د حضرت امام علی(ع) د کتاب نهج البلاغی ترجمه

د علامه محمد اقبال لاهوري د شعورونو ( ارمغان حجاز ) ، (جاويد نامه ) منظومه ترجمه او شرحه

د (رحمان بابا) پر ديوان علمي شرحه .

د عبدالرحمن بابا پر مزار د پښتو شعرونو اردو ترجمې.

د (بزم ادب) او (اولسي ادبي جرگې) سمبالول.

        لنډې او اوږ دې کيسې _ دوه ټوکه.

   د (ليلا مجنون) ، (پېغلې) ، (يوسف خان او شهربانو) او (علافه غير) ادبي او هنري فلمونو جوړول.

د سفرونو رساله.

(نوې څپې) ، د خوشحال بابا پر اشعارو تبصرې

د ( نن او پرون ) تاريخي کتاب، چې د نړۍ د دولتونوددواړو جگړو په بهير کښې ،

د هند په ډهلي ښار کښې چاپ شو.

ب : شرعي ، عرفاني ، اجتماعي او فلسفي آثار :

ژوند _ اجتماعي او فلسفي کتاب.

ژور فکرونه _ تصوفي او عرفاني رساله .

) جلال محمد ( ص )_ شرعي   او عرفاني کتاب .

د بيت الله حج ( سفر نامه)

د ارواښاد شيخ احمد سر هندي فاروقي ( مجد د الف ثاني ) د ( مکتوبانو ) پرکتاب شرحه او تعليق.

وحدة الوجود او وحدة الشهود _ تصوفي او عرفاني کتاب .

پر سلگونو ادبي ، تاريخي ، علمي او اجتماعي ډرامې يې په پښتو ژبه کښې ليکلي او لوبولي د ي. لکه: زميندار دا ډرامه حمزه بابا د راډيو لپاره وليکله، له دې نه يې علاوه د پښتو د لومړي فلم (ليلا مجنون) کيسه، مکالمه، نظرنامې او سندرې هم وليکلې، چې موسيقي يې رفيق شينواري تياره کړې وه، احمدشاه بابا ابدالي ، خوشحال خان بابا ، فتيح خان او رابيا گله ، خان بهادر ، زميندار ، قرباني ، مقابله ، ميمونه ، ژرنده گړى ، سپين سرې پېغله ، گومان د ايمان زيان د ى ، دوه بخيلان د چرسيانو باچا، د ډموښار او نورې .