د امام علی عليه السلام لنډې ويناوې (41-50) حکمت 41 : (عاقل او کم عقله وپیژنه) و قد روى عنه [عليه السلام] هذا المعنى بلفظ آخر و هو قوله: قَلْبُ الْأَحْمَقِ فِى فِيهِ وَ لِسَانُ الْعَاقِلِ فِى قَلْبِهِ، و معناهما واحد . سيد رضي عليه الرحمه وايي: همدا منعی له هغه حضرته په نورو ټکو کښې راغلې ده چې معنا يې يوه ده او هغه دا ده: د احمق زړه د هغه په ژبه کې او د عاقل ژبه دهغه په زړه کې ده. حکمت 42 : (ناروغي او دګناهانو پاکیدل) وَ قَالَ [عليه السلام] لِبَعْضِ أَصْحَابِهِ فِى عِلَّةٍ اعْتَلَّهَا جَعَلَ اللَّهُ مَا كَانَ مِنْ شَكْوَاكَ حَطّاً لِسَيِّئَاتِكَ فَإِنَّ الْمَرَضَ لَا أَجْرَ فِيهِ وَ لَكِنَّهُ يَحُطُّ السَّيِّئَاتِ وَ يَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاقِ وَ إِنَّمَا الْأَجْرُ فِى الْقَوْلِ بِاللِّسَانِ وَ الْعَمَلِ بِالْأَيْدِى وَ الْأَقْدَامِ وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ وَ السَّرِيرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةَ قال الرضى و أقول صدق ع إن المرض لا أجر فيه لأنه ليس من قبيل ما يستحق عليه العوض لأن العوض يستحق على ما كان فى مقابلة فعل الله تعالى بالعبد من الآلام و الأمراض و ما يجرى مجرى ذلك و الأجر و الثواب يستحقان على ما كان فى مقابلة فعل العبد فبينهما فرق قد بينه ع كما يقتضيه علمه الثاقب و رأيه الصائب. «خپل یو ملګري ته یې چې ناروغ و وفرمایل: »خدای هغه څه چې ته ترې شکایت لرې(بیماري) ستا د ګناهانو د کمولو سبب ټاکلې ده په ناروغۍ کې څه ثواب نیشته خو ګناهان له مینځه وړي او د مني د پاڼو په شان یې ریژوي، بې له شکه په وینا کې اجر په ژبه کې اوپه عمل کې اجر په لاسونو او قدمونو سره دی، او خدای تعالی د روغ نیت او پاک باطن په وجه په خپلو بندګانو کې چې هر څوک وغواړي جنت ته داخلوي. «سید رضي وایی:رښتیا وویل امام علی علیه السلام چې ناروغي اجر نه لري، بیماري له هغو څیزونو دی چې د بدل استحقاق لري او په ناروغیو ناخوالو او مصیبتونو کې د بنده په پرتله د خدای بدله لویه ده، خو اجر او ثواب د هغو کارونو په بدل کې دی چې بنده یې کوي. نو دا دواړه ډیر ظریف فرق لري چې امام په خپل نافذ علم او ځيرو سترګو سره هغه بیان کړی دی. حکمت 43 : (انساني بیلګې) وَ قَالَ [عليه السلام] فِى ذِكْرِ خَبَّابِ بْنِ الْأَرَتِّ يَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً وَ هَاجَرَ طَائِعاً وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ وَ عَاشَ مُجَاهِداً . «د خپل یو ملګري خباب بن ارت [1]په یاد کې یې وفرمایل:»خدای تعالی دې په خباب بن ارت رحمت وکړي، په مینه مسلمان شو او په فرمانبردارۍ سره یې هجرت وکړ، او په قناعت سره یې ژوندوکړ او له خدایه راضي و او د مجاهد ژوند یې لاره. حکمت 44 : (د قیامت د یاد فضیلت) وَ قَالَ [عليه السلام] طُوبَى لِمَنْ ذَكَرَ الْمَعَادَ وَ عَمِلَ لِلْحِسَابِ وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ . او د خدای سلام دې وي پر هغه ويې فرمایل: څومره بختور دی هغه کس چې د قیامت په یاد کې وي دقیامت د حساب لپاره کار وکړي، په قناعت ژوند وکړي او له خدایه راضي وي. حکمت 45 : (د مومن او منافق د پیژندلو لاره) وَ قَالَ [عليه السلام] لَوْ ضَرَبْتُ خَيْشُومَ الْمُؤْمِنِ بِسَيْفِى هَذَا عَلَى أَنْ يُبْغِضَنِى مَا أَبْغَضَنِى وَ لَوْ صَبَبْتُ الدُّنْيَا بِجَمَّاتِهَا عَلَى الْمُنَافِقِ عَلَى أَنْ يُحِبَّنِى مَا أَحَبَّنِى وَ ذَلِكَ أَنَّهُ قُضِيَ فَانْقَضَى عَلَى لِسَانِ النَّبِيِّ الْأُمِّيِّ ص أَنَّهُ قَالَ يَا عَلِيُّ لَا يُبْغِضُكَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يُحِبُّكَ مُنَافِقٌ . او د خدای سلام دې وي پر هغه ويې فرمایل: که زه یو مومن په پوزه په توره ووهم چې زما دښمن شي نو زما دښمن به نه شي، او که ټول دنیا منافق ته ورکړم چې له ما سره مینه وکړي زما دوست به نه شي، او دا له دې امله ده چې د خدای قضا جاري شوه او د امي پیغمبر(ص) په ژبه تیره شوه چې وې فرمایل: «ای علي مومن به ستا دښمن نه شي او منافق به ستا دوست نه شي. حکمت 46 : (د پښیمانۍ فضیلت) وَ قَالَ [عليه السلام] سَيِّئَةٌ تَسُوءُكَ خَيْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَةٍ تُعْجِبُكَ . او د خدای سلام دې وي پر هغه ويې فرمایل: هغه ګناه چې تا پښیمانه کړي تر هغه نیک کاره غوره دی چې تا ځان خوښونې (خودپسندۍ)ته وهڅوي. حکمت 47 : (د ارزښتونو پیژندل) وَ قَالَ [عليه السلام] قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ وَ صِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ وَ شَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ وَ عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَيْرَتِهِ . او د خدای سلام دې وي پر هغه ويې فرمایل: د سړي ارزښت د هغه د همت په اندازه دی، او دهغه رښتیا ویل دهغه د ځوانمردۍ په اندازه او هغه میړانه دهغه د حیا په اندازه ده چې احساسوي یې او دهغه پاکلمني د هغه د غیرت په اندازه ده. حکمت 48 : (راز داري او بری) وَ قَالَ [عليه السلام] الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْيِ وَ الرَّأْيُ بِتَحْصِينِ الْأَسْرَارِ . او د خدای سلام دې وي پر هغه ويې فرمایل: کامیابي په دوراندیشۍ، او دوراندیشي د فکر په صحیح کارولو او سم تفکر په رازدارۍ کې دی. حکمت 49 : (له ښه او بدفطرته سره د سلوک روده) وَ قَالَ [عليه السلام] احْذَرُوا صَوْلَةَ الْكَرِيمِ إِذَا جَاعَ وَ اللَّئِيمِ إِذَا شَبِعَ . او د خدای سلام دې وي پر هغه ويې فرمایل: د لوږې په وخت د ښه او کریم سړي له یرغل او د مړښت په وخت د پست انسان له تیري ځان وساته. حکمت 50 : (د زړونود جذبولو لاره) وَ قَالَ [عليه السلام] قُلُوبُ الرِّجَالِ وَحْشِيَّةٌ فَمَنْ تَأَلَّفَهَا أَقْبَلَتْ عَلَيْهِ . او د خدای سلام دې وي پر هغه ويې فرمایل: د خلکو زړونه د هغه چا په لور ګروهیږي چې خوش اخلاقه وي. [1] د ارت زوی حباب د اسلام د لومړیو وختونو مسلمان دی چې په مکې کې یې ډیر تاوانونه او کړاوونه ولیدل تر دې چې مشرکانو دهغوی ملا وداغله. په صفین جنګ کې د امیر المومنین په څنګ کې و او د هجرت به اوه دیرشم کال په کوفې کې وفات شو.